-
1 алдан
нареч.1)а) спе́реди (видеть, смотреть, фотографировать); с фаса́да, по фаса́ду (осматривать здание, любоваться им)ул йорт алдан матур күренә — э́тот дом краси́во вы́глядит с фаса́да
б) спе́реди, в лицо́ (фас) ( рассматривать кого); в лоб ( атаковать позицию неприятеля)в) впереди́, спе́реди (идти, шагать, бежать, ехать, лететь); пе́рвым, пе́рвый; в голове́ (колонны, стаи); в аванга́рде ( наступающей части)колоннада алдан бару — шага́ть в голове́ коло́нны
г) впереди́сезнең чират алдан — ва́ша о́чередь впереди́
2) пе́рвым, пе́рвый (прийти куда, выйти откуда, увидеть кого, успеть сделать что); вперёдишектән алдан керү — войти́ в дверь пе́рвым
чаңгы ярышында алдан килү — прийти́ пе́рвым в лы́жных го́нках
3) вперёд, наперёд, за́годя ( выдать или получить аванс)акчаны алдан түләп кую — уплати́ть де́ньги вперёд
алдан билгеләп кую — намеча́ть зара́нее
4)а) зара́нее, заблаговре́менно (заготовить корма, прийти на вокзал, разослать приглашения, узнать о чём); предвари́тельно (купить билет, сообщить о чём, ознакомиться с чем)алдан әзерләп куйган җаваплар — отве́ты, пригото́вленные зара́нее
мәкаләне алдан җитәкчегә күрсәтү — показа́ть статью́ предвари́тельно руководи́телю
рольләрне алдан бүлеп кую — распредели́ть ро́ли зара́нее
б) ра́ньше (пре́жде) вре́мени (опасаться, остерегаться, горевать); преждевре́менно; зара́нее, вперёдалдан борчылып торырга кирәкми — не сле́дует беспоко́иться зара́нее
алдан кычкырган күкенең башы авырта ирон. — (посл.) (букв. е́сли куку́шка пре́жде вре́мени куку́ет, то у неё боли́т голова́)
в) пред-аның язмышы алдан хәл ителгән иде инде — его́ у́часть была́ уже́ предрешена́
5) в сочет. предвари́тельныйбилетларны алдан сату кассасы — ка́сса предвари́тельной прода́жи биле́тов
алдан сөйләшеп кую буенча — по предвари́тельной договорённости
6) в знач. сравн. ст.а) ра́ньше, пора́ньше; до, пре́жде (кого, чего)алдан өлгерү — успе́ть пора́ньше
лекция ун минут алдан башланды — ле́кция начала́сь на де́сять мину́т ра́ньше
алдан килгән - урын өчен, артта килгән - ашау өчен шутл. — (посл.) кто ра́ньше пришёл - ра́ди ме́ста, кто по́зже - ра́ди угоще́ния
б) за... вперёд ( начать подготовку к чему)билетны ун көн алдан алу — купи́ть биле́т за де́сять дней вперёд
•- алдан белеп булмый торган
- алдан белү
- алдан билгеләү
- алдан йөрү
- алдан йөрүче
- алдан килү
- алдан килүче
- алдан өлгерү
- алдан сизү
- алдан тою
- алдан уйланган
- алдан уйлап эшләнгән
- алдан уйланмаган
- алдан уйлап эшләнмәгән
- алдан ук••алдан күрү — предусма́тривать/предусмотре́ть, предви́деть; предугада́ть/предуга́дывать || предви́дение; предуга́дывание
алдан күрүчәнлек — предусмотри́тельность; дальнови́дность, прозорли́вость, яснови́дение
алдан хәбәр бирү — уст.; см. алдан әйтү 2)
- алдан әйтүчеалдан хәбәр бирүче — см. алдан әйтүче 2)
- алдан күрелмәгән
- алдан күрүчән
- алдан күрүче -
2 начертать
сов.; высок.( что)1) ( написать) язу; ( нарисовать) сурәт төшерү2) перен. (указать, определить) алдан әйтеп кую, алдан билгеләп кую, алдан күрсәтү -
3 предначертать
сов.; высок.( что) алдан билгеләп кую, алдан ук сызып кую -
4 предназначить
сов.( кого-что) алдан билгеләү, билгеләп кую, атап кую -
5 предопределить
сов.( что) алдан билгеләү, билгеләп кую, китереп чыгару
См. также в других словарях:
билгеләү — 1. Билге, тамга салу. Нин. б. билгесе белән хәтердә калдыру 2. Нин. б. максат белән атап, аерып, бүлеп кую. Кемнең дә булса карамагына, җаваплылыгына, файдалануына бирү, тапшыру 3. Нәр. б. микъдарын яки вакыт күләмен аныклау, шуны рәсмиләштерү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төпләү — ф. 1. Чиләк, кәрзин һ. б. ш. савыт сабага төп (6) кую. (Киез итеккә) ас, төп салу 2. Китап, дәфтәр һ. б. ш. битләрен бергә тегеп, катыргы, калын кәгазь һ. б. ш. материал белән тышлау 3. Агач, куак һәм төпләрне җирдән тамырлары белән каерып,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
